امروزه لیزر درخیلی از زمینه ها وارد زندگی ما شده و خیلی از اعمال جراحی را متحول کرده است.کاهش خونریزی، التهاب، ترس و درد از مزایای کاربرد لیزر در جراحی ها بوده و این امکان راه درخشانی را در علم دندانپزشکی روشن کرده است.
لیزر، ترس بسیاری از بیماران را نسبت به امور دندان پزشکی کاهش می دهد و در بسیاری جنبه ها، صدای وسایل کار دندانپزشکی را که بیماران ترس ویژه ای از آن دارند، کم می کند.با وجود این مدتی طول می کشد که بتوانید تراش دندان یا پاکسازی کانال های ریشه دندانتان را با نور لیزر تجربه کنید.FDA کاربرد لیزر را در اعمال Gingivectomy(برداشت لثه های اضافی رویش یافته روی دندان)تأیید کرده است.لیزر تا حدودی به اهدافش در زمینه های مختلف رسیده و بسیاری از بیماران درد کمتری را پس از اعمال جراحی لثه گزارش کرداند.اما مترمیم ممکن است در مواردی کندتر پیش برود چرا که لیزر، رگ های خونی ناحیه را بند می آورد و از آوردن فاکتورهای ترمیم کننده درون لخته خونی جلوگیری می کند.

انتخاب بهترین لیزر

چالش دندان پزشکان بر سر انتخاب بهترین لیزر از نظر قدرت و کاربرد است.لیزرها از نظر ساختار شیمیایی، طول موج پرتو ساطع شده، قدرت و توان، تابش منقطع یا مداوم و اینکه آیا لیزر به صورت مستقیم (contactlaser)یا غیرمستقیم (non contactlaser)به کار می رود، با هم متفاوت هستند.اثر هر لیزر خاص بر بافت های گوناگون دهان مانند مینا، عاج، پالپ، استخوان و لثه باید ارزیابی شود.اشعه لیزر هنگامی می تواند به چهار سرنوشت دچار شود:جذب شود، بازتابش پیدا کند، در بافت منتشر شود و از بافت عبور کند.
این مسئله خیلی مهم است، زیرا انرژی نوری که عبور می کند یا منتشر می شود، می تواند به بافت های اطراف آسیب وارد کند، اما لیزر بازتاب شده، خیلی سریع پراکنده می شود و هیچ آسیبی در پی ندارد.
لیزرهای Co نیازمند بی حسی های موضعی هستند در حالی که درمان با لیزرهای ND:YAG نیازی به بی حسی ندارد.حدود-7080 درصد اعمال جراحی با لیزر، احتیاجی به بی حسی ندارند.این به سطح قدرت لیزر برای آن عمل جراحی بستگی دارد.

برداشت پوسیدگی های دندان با لیزر؛ رویایی که هنوز محقق نشده

اگر شما رویای درمان پوسیدگی دندانتان را با یک وسیله بی درد و بی صدا هم چون اشعه لیزر دارید، باید مدتی منتظر بمایند.
با این که پیشرفت های لیزر، پتانسیل جایگزین کردن تراش دندان به جای وسایل و توربین های قدیمی دندانپزشکی را دارد، اما تحقیقات بر سر آسیب های احتمالی لیزر به نسج پالپ دندان ادامه دارد.
مشکل بر سر ایجاد آسیب به خاطر گرمای ایجاد شده در بافت سخت دندان است.لیزرهایی با شدت های متفاوت برای برداشت پوسیدگی یا برای برداشت جرم و پلاک از دندان مورد احتیاج است.علاوه بر آن لیزر نمی تواند سطوح ناصاف حاصل از دریل های توربین دندانپزشکی را ایجاد کند.در نتیجه ماده پرکردگی، گیر لازم را ندارد.هم چنین لیزر برای ترمیم های قدیمی آمالگام کاربرد ندارد.چرا که جیوه موجود در آمالگام دندانی را بخار می نماید که این محیط را بسیار سمی می کند.

کاربردهای جدید لیزر در علم دندانپزشکی

-جایگزین کردن اعمال جراحی قدیمی با لیزر، دندانپزشکان را از کاربرد بخیه و بی حسی بی نیاز می کند.
-امروزه لیزرها می توانند افزایش حجم لثه ها را- که گاه ناشی از مصرف داروهای خاص، بهداشت دهانی ضعیف یا درمان های ارتودنسی است.-طی عملی به نام Gingivectomy جراحی نماید.
-لیزر در جراحی های بافت نرم برای گذاشتن ایمپلنت کاربرد دارد.لیزر Co به طور ویژه ای در این عمل استفاده می شود.
-لیزرها می توانند درد ناشی از آفت و زخم های دهانی را کاهش دهند.دراین زمینه هر دو نوع لیزر CO و Nd:YAG به کارمی رود.این لیزرها با توان کم و بدون احتیاج به بی حسی استفاده می شود.
-لیزرها امروزه در برداشت بافت نرم اضافی زیر زبان، طی عمل فرنکتومی در کمتر از 2 دقیقه استفاده می شود.
-بیوپسی از بافت های مشکوک برای اطمینان از خوش خیمی و نوع ضایعه با لیزر انجام می شود.
-بیوپسی با لیزر به بخیه نیاز نداشته و سریع بهبود می یابد.این نوع بیوپسی با لیزر به خصوص در ناحیه زبان که خونریزی فراوانی دارد، استفاده می شود.
-برداشت بافت نرم دهان برای مسطح ساختن سطوح لثه که در زیبایی افراد هنگام خندیدن تأثیر فراوانی دارد،از کابردهای امروزی لیزر است.
-لیزرها در تسریع ایجاد لخته خون در بیمارانی که با روش های دیگر جراحی شده اند نیز کاربرد دارد.

نگاهی به آینده

برخلاف پیشرفت کند لیزرها در علم دندانپزشک، محققان می گویند روزی فرا می رسد که انواع لیزردر علم دندانپزشکی کاربردهای مهمی پیدا می کند.تنها یک نوع لیزر در کل اعمال دندانپزشکی استفاده نمی شود بلکه ممکن است در یک عمل جراحی، انواع گوناگونی از لیزرها استفاده شود.لیزر،فناوری مهیجی است و بیماران نیز تمایل زیادی برای بکار گیری لیزر در دهان خود نشان می دهند.
منبع:نوآور شماره61